درد مفاصل اندام تحتانی
مفاصل اندام تحتانی به خصوص زانو و مچ پا در کوهپیمایی تحت فشار زیادی قرار میگیرند. راه رفتن در سطوح صاف و سر بالایی فشار زیادی به مفاصل وارد نمیکند اما در سرپایینی و حین پایین آمدن از شیب تند، فشاری در حدود 8 برابر وزن بدن به مفاصل وارد میشود. برای پیشگیری از درد مفاصل بهتر است قبل از شروع کوهپیمایی به مدت حداقل ده دقیقه حرکات کششی بر روی عضلات ساق و ران انجام دهید. در هنگام پایین آمدن از ارتفاع، استفاده از عصای کوهنوردی بسیار کمک کننده است و باعث کاهش فشار روی مفاصل میشود. بطور کلی چاقی و ضعف عضلات باعث افزایش احتمال آسیب مفاصل میشود. بهتر است قبل از شروع کوه پیمای حداقل به مدت یک ماه، ورزشهای سبک تر مثل پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری انجام شود.
درد و گرفتگی عضلات اندام تحتانی
برای پیشگیری از این عارضه باید به صورت منظم، تمرینات تقویتی و کششی بر روی عضلات اندام تحتانی انجام شود. تقویت عضلات چهار سر ران و هامسترینگ و همچنین عضلات ساق، نقش بسیار مهمی در پیشگیری از آسیب مفاصل و عضلات اندام ایفا میکند. استفاده از کمپرس یخ (به مدت 5 دقیقه در هر نیم ساعت) بر روی مفاصل و عضلات دردناک، بسیار کمک کننده است.
پیچ خوردگی مچ پا و زانو
یکی از آسیب های شایع ورزشی در ورزش کوهپیمایی پیچ خوردگی زانو و مچ پا است. استفاده از کفش نامناسب، چاقی و حس تعادل ضعیف از عوامل خطر ساز هستند. استفاده از کفش کوهنوردی وعصای کوهنوردی باعث کاهش احتمال پیچ خوردگی میشود. همچنین تقویت عضلات اندام تحتانی و ستون فقرات و انجام تمرینات تعادلی نقش مهمی در جلوگیری از ایجاد این نوع آسیب دارد. در صوت ایجاد پیچ خوردگی اولین اقدام بی حرکتی با آتل یا بریس های زانو و مچ پا است. استفاده از کمپرس یخ در 48 ساعت اول، باعث کاهش درد و التهاب میشود. در صورت بروز درد و تورم و کبودی شدید برای انجام معاینات تخصصی و رد کردن شکستگی بهتر است به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.
شکستگی ناش از استرس
این نوع شکستگی معمولا در استخوانهای کف پایی و اغلب به دنبال پیاده روی و کوهپیمایی طولانی ایجاد میشود. درد و تورم در ناحیه پشت پا بتدریج به وجود میآید و با راه رفتن تشدید میشود. استفاده از کفش نامناسب در ایجاد این نوع شکستگی موثر است. همچنین این آسیب در زنان و افرادی که دچار پوکی استخوان هستند، شایعتر است. اگر پس از گذشت چند روز، درد در پشت و کف پا در حین راه رفتن برطرف نشود باید جهت بررسی بیشتر به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. این شکستگی در واقع، ترک های ظریف در استخوان است و اغلب در مراحل ابتدایی در عکسهای رادیولوژی ساده دیده نمیشود. در صورت شک بالینی انجام mri کمک کننده است. یک دوره بی حرکتی در گچ، اغلب باعث بهبودی کامل میشود.
سندرم ایلیوتیبال باند
ایلیوتیبیال باند یک نوارعضلانی تاندونی پهن و بلند است که از قسمت بالا و خارج ران تا ناحیه کناری و زیر زانو امتداد دارد. کوهپیمایی و دویدن در سطوح سرپایینی باعث ایجاد التهاب در محل اتصال این تاندون به اطراف زانو میشود. درد در ناحیه خارج زانو و زیر کشکک علامت اصلی این آسیب است. استفاده از کمپرس یخ و مصرف داروی ضد التهاب خوراکی اغلب باعث بهبودی میشود. در موارد مقاوم ، فیزیوتراپی و تزریق داروی ضد التهاب کمک کننده است. انجام حرکات کششی روی عضلات هامسترینگ و ایلیوتیبیال باند و تقویت عضلات اندام تحتانی و ستون فقرات باعث پیش گیری از این آسیب شایع میشود.
بطور کلی کوهپیمایی برای مبتلایان به بیماری های مفصلی مثل آرتروز زانو و مچ پا توصیه نمیشود. این افراد بهتر است ورزشهای سبکتر مثل دوچرخه سواری و یا شنا کردن را انجام دهند.
منبع : دکتر شاهیم میرکریمی