دنا، کوه دنا یا رشته‌کوه دنا، بلندترین و بزرگ‌ترین چین‌خوردگی رشته‌کوه بزرگ زاگرس محسوب می‌شود و دارای خط‌الرأسی به طول تقریبی ۹۰ کیلومتر است. کوه دنا بام زاگرس با ارتفاع ۴ هزار و ۴۳۵ متر در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده‌است. رشته‌کوه دنا ۴۹ قله بالای ۴۰۰۰ متر دارد و بیشترین مجموعه قله‌های بالاتر از ۴۰۰۰ متر در ایران به این رشته‌کوه تعلق دارد.
بر خلاف تصور رایج، دنا یک قله نیست؛ بلکه رشته‌کوهی در زاگرس است که از شمال غربی تا جنوب شرقی کشیده شده‌است و به سه رشته اصلی و یک رشته فرعی عمودی توسط سه گردنه بیژن، مورگل غربی و پوتک تقسیم می‌گردد. دنا از ۲۰ کیلومتری شرق یاسوج آغاز شده و تا ۷۰ کیلومتری شمال غرب آن ادامه می‌یابد. این کوه از شمال غرب (روستای کتا) آغاز و به سمت جنوب شرق (منطقه کاکان) امتداد یافته‌است که بیش از ۸۰ کیلومتر طول دارد و دارای ۱۵ کیلومتر پهنای متوسط است. بلندترین قلهٔ رشته‌کوه دنا، قله بیژن۳ (قاش‌مستان)، ۴۴۰۹ متر ارتفاع دارد و در ۳۵ کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار دارد.
شهر سی‌سخت مرکز شهرستان دنا در دامن این کوه جای گرفته‌است. با توجه به طول زیاد و ارتفاعات گوناگون، بارش سالانه در این کوه از ۶۰۰ تا ۱۸۰۰ میلیمتر متغیراست و رودهای چندی از آن سرچشمه می‌گیرند که در میان‌شان می‌توان از بشار، خرسان، ریگان، ماربر، مهریان، کوه گل، دیاشم، سریز، تیزاب و دژکرد نام برد.
موقعیت جغرافیائی قله مورگل:
مورگل از جمله قله های شمالی خط الراس دنا است که دقیقا شمال غرب قله قاش مستان است. این قله از طرف شمال غرب (در راستای کشیدگی اصلی رشته دنا) به قله کل قدویس و از طرف جنوب شرق به قاش مستان، قزل قله، حوض دال، سیچانی، برد آتش و گردنه بیژن متصل است.
روستاهای اطراف خط‌الراس دنا:
از روستاهای نزدیک خط‌الراس می‌توان به روستای خفر در جهت شمال شرقی و روستای سی‌سخت در جهت جنوب خط‌الراس اشاره کرد.
امکانات خدماتی و رفاهی روستای خفر:
روستای خفر دارای فروشگاه مواد غذایی، خانه کوهنوردان و اتاق‌های اجاره‌ای روستایی جهت اسکان کوهنوردان و گردشگران می‌باشد.
چشم‌انداز خط‌‌الرأس:
در صورت صاف بودن هوا از روی قله مورگل دیگر قله‌های منطقه دنا مانند قاش مستان، قبله، قزل‌قله و حوض دال دیده می‌شود.
همچنین کوهستان زردکوه در شمال غرب قله قابل رویت است.
وضعیت خط‌‌الرأس دنا در زمستان:
خط الرأس دنا به دلیل قرار گرفتن در منطقه ای که کیلومترها اطراف آن خالی از هر گونه ارتفاعی است شدیداً در معرض وزش بادهای غربی است. وزش این بادها به خصوص در فصل زمستان تشدید می شود. به علت حجم برف زیاد و مرتفع بودن منطقه، صعود زمستانی این کوه از جمله صعود‌های ارزشمند به حساب می‌آید.
وجه تسمیه:
نام مورگل برگرفته از گلیست به همین نام که در فصل بهار و تابستان در این منطقه از دنا به وفور یافت می‌شود.
شهرضا، سمیرم
زاگرس
رشته کوه دنا
جهت دسترسی به روستای خفر از استان تهران به ترتیب از شهرهای قم، کاشان، اصفهان، شهرضا، سمیرم، روستای‌های حَنا و کُمه گذر می‌کنیم. با خودروی شخصی فاصله زمانی تقریبا 8 ساعت و مسافت 720 کیلومتر می‌باشد.
به صورت کلی برای رسیدن به قله مورگل دو مسیر وجود دارد:
مسیر شمالی که مسیر رایج و اصلی صعود به این قله است. این مسیر از روستای خفر (عروس دنا) آغاز می‌شود و با عبور از جانپناه قاش مستان به تنگه کیخسرو و خط الراس و در نهایت قله می‌رسد. (قله مورگل 4380 متر را بهتر بشناسیم )
مسیر جنوب شرقی که به معنای پیمایش خط الراس دنا برای رسیدن به مورگل است. این مسیر میتواند از گردنه بیژن و یا روستای سی سخت آغاز شود.
با ارتفاع 4426 متر یکی از قله های بلند منطقه دنا (دینار) است.
بیشتر مسیر سنگی و خاکی است.
27 کیلومتر
2 روز
بستگی به فصل
بهترین زمان صعود، اواخر تابستان است که برف منطقه به کمترین میزان خود رسیده باشد.
وجود برفچال و لکه برف هایی نسبتا بزرگ در طول مسیر صعود
در مسیر به دلیل ریزشی بودن مسیر و شیب تند مسیر فاصله بین افراد تیم به هم باید نزدیک باشد و نفر پشتی حتما نفر جلویی را حمایت کند.
این رشته کوه زیبا دارای سه غار به نام‌های دنگزلو، نول و یخ بوده و دارای چشمه‌های فراوانی است که از جمله آن‌ها می‌توان به چشمه میشی، شرنیک و اسپید به عنوان مهم‌ترین چشمه‌های آن اشاره نمود. قله‌های این رشته کوه سرچشمه رودخانه‌های متعددی همچون ریگان، ماربر، میریان، کوه گل، سریس، تیزاب و دزکرد می‌باشند.
جانپناه قاش مستان از نمونه جانپناه‌های فلزی رایج در کوهستان‌های ایران است که در فاصله ۳ تا ۴ ساعتی روستای خفر و ارتفاع حدود ۳۰۰۰ متری ساخته شده‌است. ظرفیت آن حدود ۲۰ نفر است و در کنار آن فضا برای چادر وجود دارد.
از جمله‌ی درختان جنگلی این منطقه بلوط، ارزن، بادام وحشی، گلابی وحشی، بید و پوشش علفی و بوته‌یی شامل گون، علف پشمکی، جو وحشی، پیاز کوهی و ریحان کوهی می‌باشد.
حیات وحش این منطقه نیز در گذشته غنی بوده و تنوع وحوش در کلیه‌ی مناطق دنا کاملا مشهود بوده است. خرس‌های قهوه أی بزرگ، کبک دری، عقاب، کرکس، هما، پلنگ، گرگ، گربه وحشی به ویژه گونه سیاه گوش، سمور، راسو، سنجاب ایرانی، شاهین، بحری، کبک، سنگ چشم، کمرکوهی، چکاوک ( انواع کیسه دهان )، بز و پازن از گونه‌های مختلف جانوران دنا هستند.
سایت قله
|
#قله #کوهستان #کوهپیمایی#صعود#کوهنوردی #هواشناسی_کوهستان #هواشناسی#صعود #گردشگری
#کوهستان #زندگی