قله نایبند

مشاهده وضعیت هوای قله نایبند در هفت روز آینده
قله نایبند با ارتفاع ۳۰۰۵ متر بلندترین قله کوهستان نایبند می باشد که در منطقه دیهوک شهرستان طبس قرار گرفته و به بام استان خراسان جنوبی شهرت یافته است.روستای نایبند در ۲۲۰ کیلومتری شهر طبس و ۱۸۰ کیلومتری شمال شهر راور در استان کرمان قرار دارد.
نای بند در طول جغرافیائی ۵۷ درجه تا ۴۳/۵۷ دقیقه و عرض جغرافیائی ۱۵/۳۲ تا ۴۸/۳۲ دقیقه قرار گرفته است . مساحت آن حدود ۹۴/۳۲۳۰ کیلومتر مربع است که ۳/۷ درصد مساحت کل بخش مرکزی شهرستان طبس را شامل میشود . تعداد آبادیهای آن ۵ روستای سر کویر ، علی آباد ، زردگاه ، نایبند و دیگ رستم است
نخستین جاذبه در مواجهه به نای بند حضور آن بعنوان واحه ای بر ساحل کویر پهناور لوت و دشت کویر است . در ارتفاعات نایبند قله ای به ارتفاع ۳۰۰۹ متر در شمال غرب جاده کرمان به خراسان قرار گرفته است .
جاده روستا از میان رود و بستر سیلابی آن عبور می کند به همین دلیل توسعه خانه سازی و گسترش فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی در مکان غیر ممکن بنظر میرسد .
روستا شامل خانه های کوچک با کوچه های تنگ و ساباط دار میباشد .خانه‌های «ماسوله‌ای شکل» و آب‌های گرم این منطقه شهرت به سزایی در میان گردشگران دارد.
که معروفترین آن آبگرم دیگ رستم است .
بافت قدیم روستای کوهستانی نای بند دارای خانه های پلکانی است . این روستا بعلت پلکانی بودن خانه ها به ماسوله کویر شهرت دارد .
چند برج در روستا وجود دارد بنامهای : زیبا ، داداد ، رمضان
در جوار این روستا قله ۳۰۰۹ متری نایبند قرار گرفته که چکاد آن به بام استان خراسان جنوبی شهرت یافته است.
قله نای بند با ۳۰۰۹ متر ارتفاع , بلندترین قله کوهستان نای بند است که در منطقه دیهوک شهرستان طبس قرار گرفته است و بیشترین اهمیت آن بدلیل همجواری در کنار کویر لوت است .
برای رسیدن به مبدا صعود باید به روستای علی آباد رفت .برج و بارویی تاریخی در طول مسیر به سمت محیط بانی نایبند
برای رسیدن به روستای تاریخی علی آباد بایستی از روستای نای بند دوباره به سمت طبس بازگردیم و بعد از ۲ کیلومتر از جاده اصلی خارج شده و وارد جاده خاکی در سمت چپ یعنی به جهت غرب شویم .
{جاده فرعی محیط‌بانی ۳ کیلومتر قبل از نایبند، سمت راست (ضلع شمالی جاده) به شکل خاکی جدا شده، بعد از طی ۲۵ کیلومتر به این پاسگاه می‌رسد.
سه تابلوی «سازمان حافظت محیط‌زیست» در ابتدا و بین راه نشان مناسبی جهت یافتن این مکان است.}
برای صعود این قله کوهنوردان می‌باید مجوز صعود را از طریق هیئت کوهنوردی طبس دریافت کرده، پس از هماهنگی‌های لازم وارد منطقه شوند.
مسیر خاکی را ادامه می دهیم و پس از رسیدن به یک دو راهی مسیر سمت چپ را انتخاب میکنیم و در نهایت پس از حدود ۲۵ کیلومتر به محیط بانی نای بند به ارتفاع ۱۴۷۰ متر می رسیم .
این منطقه بخاطر زیستگاه یوزپلنگ ایرانی و همچنین جبیر تحت حفاظت شدید سازمان محیط زیست قرار دارد و واقعا” یکی از ناشناخته ترین و بکرترین زیستگاههای حیات وحش در کشور ایران است .
روستای علی آباد در این فصل از سال فاقد سکنه است
در کنار محیط بانی ، میتوانیم روستای علی آباد که بافتی سنتی و دیوارهای کاهگلی دارد را مشاهده کنیم { اهالی روستا در فصل زمستان به روستای نای بند کوچ میکنند و در فصل های دیگر برای کشت باز می گردند }
روستا دارای رشته قناتی کم آب و شیر آبی که از محیط بانی منشعب و در ابتدای روستا قراردارد میباشد . حمامی هم در کنار مزارع روستا قرار دارد که مخروبه بوده و سالهاست استفاده نمیشود . مزارع کوچکی وجود دارد که در آنها گندم ، جو و یونجه کشت میشود و کرتی نیز شلغم کشت شده که از هجوم کبکها در امان نبوده و توسط آنها خورده میشود .
محل آغاز کوهپیمایی ۴ کیلومتر بعد از محیط‌بانی از انتهای جاده‌ای شروع می‌شود که فنس‌های فلزی و دیوار ساختمان و استخری که متعلق به سازمان محیط‌زیست است و در آن نقطه علامت مشخصی برای کوهنوردان است. (ارتفاع ۱۷۰۰ متر)
کوهستان نایبند به مانند بیشتر کوهستان‌های کویری ایران دارای بستری سنگی و ریزشی است و به دلیل اختلاف گرما و سرما در این منطقه و همینطور به سبب کمبود آب و قرار گرفتن این کوهستان در کنار آب و هوای کویر عظیم لوت، نایبند را می‌توان کوهستانی تماماً صخره‌ای و ریزشی قلمداد نمود. باید دقت کرد یافتن مسیر صحیح صعود این قله از میان یال‌های فراوان صخره‌ای این منطقه، نیازمند داشتن تجربه لازم، نقشه‌های دقیق و نقاط GPS و در مرحله بالاتر به همراه داشتن راهنمایی مجرب و محلی می‌تواند کمک شایانی جهت اجرای صحیح این برنامه باشد.
روستای نایبند ، ماسوله ای حیرت انگیز در میان کویر
در میانه جاده بین المللی طبس به راور پوششی سبز از درختان نخل توجه هر رهگذری را به خود جلب می کند. این پوشش سبز همچون سرابی در دل کویر به نظر می رسد اما در واقع آنچه که پیش روی شماست، روستایی به نام نایبند است که به صورت پلکانی شکل گرفته و با عنوان ماسوله کویر شهرت یافته است.
وقتی متوجه شوید که تا شعاع ۲۰۰ کیلومتری این روستا هیچگونه آبادی مشاهده نمی شود، این سوال در ذهن شما شکل می گیرد که ” چه چیزی باعث شده تا زندگی در این روستا جریان یابد؟”
همه ی ما می دانیم که مهم ترین عنصر حیات بخش جهان، آب است و بدون آن زندگی در هر جایی غیر ممکن می شود. در دل این کویر بی آب و علف آنچه که نایبند را تا به امروز سرپا نگهداشته است، قنات ها و چشمه هایی هستند که آبی گوارا را به این دیار هدیه می دهند.
دیدنی ها و جاذبه های نایبند
در سفر به نایبند می توانید از دیدن جاذبه های زیر لذت ببرید:
۱- معماری پلکانی روستا
نایبند یکی از نمونه های منحصر به فرد معماری پلکانی است که در کویر لوت شکل گرفته است. در این نوع معماری مجموعه ای متراکم از خانه ها به چشم می خورد که در آن پشت بام خانه ها به عنوان حیاط خانه ی بالایی خود مورد استفاده قرار می گیرند و همبستگی خاصی را میان ساکنان به وجود می آورد
۲- ساباط | دورهمی به سبک نایبند
بسیاری از کوچه های روستای نایبند به صورت سرپوشیده ساخته شده اند که از آنها با عنوان ساباط یاد می شود. در این کوچه ها سکوهایی برای نشستن نیز وجود دارد و این فضا را به محلی برای دور هم جمع شدن اهالی روستا تبدیل کرده است.
۳- برج های نگهبانی
در روستای نایبند ۳ برج نگهبانی به چشم می خورد که بازماندگانی از قلعه ی ۳۰۰ ساله با ۴ برج اطراف آن هستند و تا قرن اخیر نیز حفاظت و نگهبانی از روستا را بر عهده داشته اند. به هنگام حمله ی راهزنان و ماموران حکومتی، دیده بان ها از برج ها مردم را خبر می کردند تا به خانه هایشان بروند سپس دروازه قلعه را مسدود می کردند تا دست کسی به مردم نرسد. یک پل چوبی کوچک و باریک تنها راهی است که شما را به این برج ها می رساند.
۵- چشمه های آب
وجود چشمه‌های آب سرد و گرم منحصر به فرد در نایبند، عامل حیات این روستا هستند و در نتیجه فعالیت فرآیندهای زمینی ایجاد شده اند. چشمه زردگاه و آبگرم دیگ رستم از جمله ی این چشمه ها هستند و عده ای نیز در اطراف آنها زندگی می کنند.
۶- نخل های روستا
یکی از زیباترین جاذبه های این روستا نخلستان آن است که در پایین دست آن قرار دارد. در این نخلستان درختان نخل سر به فلک کشیده ای را می بینید که با سرسبزی خود سرزمینی بهشت گونه را در تابش آفتاب داغ کویر ساخته اند.
۷- کوهستان
با وجود اینکه نایبند در سرزمینی کویری قرار گرفته اما سه کوه آب شلمه، علی آباد و کوه نایبند باعث شده اند تا به عنوان منطقه ای کوهستانی در حاشیه غربی کویر لوت نظر گرفته شود. این کوهستان اختلاف ارتفاع نسبتا زیاد، چیزی در حدود ۲۵۰۰ متر نسبت به کویر لوت دارد و روستاهایی مانند علی آباد، کلات آب انار، آب رضا، زردگاه و نایبند را از کویر جدا کرده است. بلندترین این کوه ها، نایبند است که ۳۰۵۰ متر ارتفاع دارد و قرار گرفتن در ارتفاعات آن امکان تماشای کویر لوت را برای شما فراهم می کند.
۸- پناهگاه حیات وحش نایبند
پناهگاه حیات وحش نایبند علاوه بر پوشش گیاهی ارزشمند، گونه های جانوری خاصی را نیز در خود جای داده است. یوزپلنگ آسیایی یکی از جانداران رو به انقراض می باشد که بیشترین تعداد آن، در حدود ۱۵ قلاده در این منطقه زندگی می کنند.
معماری روستا
مهم ترین ویژگی معماری روستا ارگانیک بودن ساختار آن است؛ به این معنا که شکل گیری محلات روستا و بافت آن از نظم خاصی پیروی نمی کند و تمامی قسمت های روستا تنها بر اساس شیب طبیعی زمین ساخته شده است.
خانه ها بر روی یک کوه کوچک قرار دارند که به دلیل عدم تخریب کوه در زلزله ها و استحکام به عنوان هسته ی روستا در نظر گرفته شده است. یکی از نکات جالب در این روستا تفکیک فضای مسکونی و زراعی است به این صورت که در سطوح پایین همان کوه کوچک، مزارع و باغات به صورت چند طبقه (نخلستان، مرکبات و سبزیجات) دیده می شود و بر روی کوه، خانه ها قرار گرفته اند.
خانه ها به صورت پلکانی و بر روی شیب کوه جای دارند و کوچه های باریک و پیچ در پیچی در آن شکل گرفته اند. کمبود زمین در این ناحیه باعث شده تا سطح کوچکی به هر بنا اختصاص یابد و حیاط از خانه ها حذف گردد.
قدمت روستای نایبند
نایبند از قدمت بسیار زیادی برخوردار است. وجود حفره ها و غارها در دل کوه نشان از سکون انسان غارنشین در نایبند و قدمت چند هزارساله ی آن دارد. همچنین با نگاهی به مستندات و کتب تاریخی قرون اولیه تاریخ اسلام و آثار کسانی مانند اصطخری و ابن حوقل متوجه می شویم که آنها از نایبند به عنوان استراحتگاه و مأمنی در حاشیه کویر نام برده اند که بهشت را برای در راه ماندگان تداعی می کرده است.
وجه تسمیه : نای به مسیر باریک و تنگ گفته شده. دهخدا نام دژی که مسعودسعد سلمان در اون اسیر بود رو «نای» یادداشت کرده. در عین حال نام روستایی در حومه کاشمر هم نای هست. بند به معنی وصل کنند دو قسمت است. نای‌بند جایی است تنگه مانند که دو منطقه را بهم وصل می کند. نای‌بند طبس محل اتصال جاده شرقی، غربی کویر هست.
شهرهای نزدیک :
در منطقه دیهوک شهرستان طبس استان خراسان
شهر راور در استان کرمان
رشته کوه:
خراسان
مسیرهای صعود:
بهترین مسیر صعود
روستای متروک علی آباد، حرکت به سوی جنوب غربی
ارتفاع قله:
3010 متر
عوارض طبیعی موجود:
دره طولانی و پر از سنگ
طول مسیر:
7 کیلومتر
زمان  مناسب برای صعود به قله:
یک روز ( 8 ساعت صعود و 5 ساعت فرود)
وضع آب و هوای منطقه:
بستگی به فصل
بهترین فصل صعود به قله:
بهار و پاییز در ماه های فروردین تا آبان است.
یخچال ها:
ندارد
چالش های موجود در مسیر:
منطقه خشک و فاقد چشمه و رودخانه می باشد .
سنگ‌های سست و ریزشی و آبشارهای سنگی متعدد در دره‌هایی با شیب تند مسیر رسیدن به قله را دشوار می‌سازد.
خستگی در این برنامه و استراحت کافی نداشتن می تواند برای گروه حادثه آفرین باشد،بهتر است که شب قبل از برنامه را در روستای علی اباد به استراحت پرداخته شود و صبح حرکت کنید.
در طول مسیر بارها و بارها شما مجبور خواهید بود دست به سنگ شده و از مسیر های سنگی عبور کنید که نیاز به تمرین های قبل از برنامه را دارد، در بسیاری از مسیر راه پاکوب وجود ندارد و در اینجا نقش راهنمای محلی بسیار پررنگ می شود، هر چند که جی پی اس و نقشه های بسیار کاربردی هستند اما راهنماهای محلی گزینه بسیار مناسبی برای انتخاب راه درست در صعود به این قله می باشد، انتخاب راهنمای محلی را جدی بگیرید و شخصی را بعنوان راهنما انتخاب کنید که مورد تایید گروههای صعود کننده قبلی و یا هیات کوهنوردی محل باشد
همراه داشتن آب به اندازه کافی، غذای اضافه، طناب ، تجهیزات صعود و حمایت، بیواک و … جزو واجبات است.
همراه داشتن امکانات کمکهای اولیه نیز جزو واجبات این برنامه است
آبشارها و چشمه های مسیر:
منطقه خشک و فاقد چشمه و رودخانه می باشد .
باید قبل از حرکت آب به همراه داشت.
بهتر است آب شرب مصرفی را حتما از شهرهای توی مسیر تهیه کنید
جان پناه ها و محل های تامین آب:
فاقد پناهگاه
تمام مسیر با تشکیل شده از سنگهایی با لبه های تیز است که پیدا کردن یک فضای مناسب برای استراحت راحت کمی مشکل است
پوشش گیاهی منطقه:
بادام کوهی، انجیر وحشی، تاغ، چوبک تماشایی، کلاه میرحسین خار سفید، کلاه میرحسین دم عقربی، بادام عاجی، بادام خاکستری، گون درختچه‌ای، زیره کرمانی و زیره سیاه را از انواع گونه‌های گیاهی این منطقه هستند.
پوشش جانوری منطقه:
قوچ،میش سیاه‌گوش، روباه معمولی، روباه شنی، شغال، خارپشت ایرانی، تشی و خرگوش صحرایی از دیگر انواع پستانداران وانواع مار ساکن این منطقه هستند.
منابع محتوای ثبتی:
سایت قله